Ενημερωτικές συναντήσεις με θέμα: Μάθηση μέσω Σχεδιασμού, μια προσέγγιση σχεδιασμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο Νέο Σχολείο
Πραγματοποιήθηκαν επιμορφωτικές ημερίδες με θέμα «Μάθηση μέσω Σχεδιασμού: μια προσέγγιση σχεδιασμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο Νέο Σχολείο» στη Φλώρινα, Καστοριά, Γρεβενά και Κοζάνη από τη σχολική σύμβουλο Αγγλικής Δυτικής Μακεδονίας, Βασιλική Τσιτούρα. Συνολικά παραβρέθηκαν και ενημερώθηκαν 192 εκπαιδευτικοί Αγγλικής.Παραθέτουμε ένα συνοπτικό feedback για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών που δεν παραβρέθηκαν στις συναντήσεις.
Αρχικά η σχολική σύμβουλος αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχολικό Πρόγραμμα Σπουδών,το οποίο περιλαμβάνει τις αρχές, στις οποίες βασίζεται η σχολική εκπαίδευση, τον τρόπο οργάνωσής της, το είδος των γνώσεων, δεξιοτήτων που θα κληθούν να αναπτύξουν οι μαθητές. Κατόπιν αναφέρθηκε στο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες και στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού, στα στάδια ανάπτυξης Αναλυτικών Προγραμμάτων και τέλος στο σχεδιασμό δραστηριοτήτων βάσει του Μοντέλου «Μάθηση μέσω Σχεδιασμού». Ταυτόχρονα πρόβαλε τις διαφάνειες που ετοίμασε η ομάδα των εμπειρογνωμόνων που ανέλαβαν το σχεδιασμό των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών και ειδικότερα του ΕΠΣ-ΞΓ.
Aναφέρθηκε στις διδακτικές προσεγγίσεις που προωθούνται στο Νέο Σχολείο, (διαθεματική προσέγγιση, σχέδια εργασίας, διδασκαλία σε ομάδες, διαφοροποιημένη παιδαγωγική, αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών). Αναφέρθηκε στα Διδακτικά - Μαθησιακά πεδία και αντικείμενα, στην Οργάνωση του σχολικού χρόνου, στους Μορφωτικούς Στόχους που είναι κοινοί για όλα τα διδακτικά αντικείμενα και είναι οι εξής:
Γνωρίζοντας και Κατανοώντας (με βάση τις εμπειρίες)
Διερευνώντας
Επικοινωνώντας
Συνδέοντας
Δηλαδή ο εκπαιδευτικός βοηθά το μαθητή όχι απλά να ακούει ή να ανακαλύπτει ο ίδιος τη νέα πληροφορία ( τις νέες έννοιες) αλλά και να την κατανοεί με βάση τις εμπειρίες του, να τη συσχετίζει, να δημιουργεί συνδέσεις, να διατυπώνει επιχειρήματα και εναλλακτικές προτάσεις, να επικοινωνεί τις σκέψεις κα τα συμπεράσματά του με διάφορους τρόπους, να αναστοχάζεται (να αποκτά μεταγνωστική ικανότητα) και να συνδέει τη νέα πληροφορία με τις ανάγκες της καθημερινής του ζωής.
Η βάση για το σχεδιασμό της διδασκαλίας δεν είναι πλέον το σχολικό εγχειρίδιο αλλά το Πρόγραμμα Σπουδών. Αυτό ισχύει για όλα τα μαθήματα κι όχι μόνο για την ξένη γλώσσα.
Ειδικότερα για όλες τις Ξένες Γλώσσες που διδάσκονται στο σχολείο έχει αναπτυχθεί το Ενιαίο Πρόγραμμα σπουδών (ΕΠΣ-ΞΓ) κι έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο http://digitalschool.minedu.gov.gr/ και http://rcel.enl.uoa.gr/xenesglosses.
Το ΕΠΣ-ΞΓ προδιαγράφει ΤΙ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ., ΠΟΙΑ ‘γνώση’ πρέπει να κατακτήσει κατά στάδια εκπαίδευσης. Είναι ενιαίο για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) και προσδιορίζει τους περιληπτικούς και αναλυτικούς δείκτες επικοινωνιακής επάρκειας, βάσει των οποίων μπορεί κανείς να κρίνει σε ποιο από τα έξι επίπεδα γλωσσομάθειας (σύμφωνα με την κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης) βρίσκεται ο μαθητής.
Στο παράρτημα 1 υπάρχει καταγραφή της προβλεπόμενης γλωσσικής ύλης (Λειτουργικά και Δομικά στοιχεία: επικοινωνιακοί στόχοι, λεξιλόγιο, γραμματική, κειμενικοί τύποι) κατά επίπεδα γλωσσομάθειας, ενώ στο παράρτημα 2 υπάρχει λεπτομερές οργανόγραμμα της ύλης των σχολικών εγχειριδίων. Όλα αυτά αποτελούν εργαλείο του εκπαιδευτικού προκειμένου:
- να αναπτύσσει το δικό του αναλυτικό πρόγραμμα (syllabus) και
-να οργανώνει το μάθημά του αξιοποιώντας το εκπαιδευτικό υλικό του σχολικού εγχειριδίου ή δημιουργώντας συμπληρωματικό.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η διδασκαλία της ξένης γλώσσας στο Νέο σχολείο δεν απευθύνεται σε ηλικιακές τάξεις αλλά σε επίπεδα γλωσσομάθειας. Συγκεκριμένα, ξεκινάμε στη Γ΄ Δημοτικού σχεδιάζοντας αναλυτικό πρόγραμμα για το επίπεδο Α1. Όταν κατακτηθεί από τους μαθητές το επίπεδο Α1 (αυτό θα το αντιληφθούμε με τη διαμορφωτική αξιολόγηση), σχεδιάζουμε το αναλυτικό πρόγραμμα επιπέδου Α2. Στόχος του Νέου Σχολείου είναι στο τέλος της ΣΤ΄ Δημοτικού να βρίσκονται οι μαθητές στο Α2 ή στο Β1-. Στο τέλος της Γ΄ Γυμνασίου στο Β2 ή Γ1- και στο Λύκειο Γ1/Γ2. Ο εκπαιδευτικός με διαγνωστικό/κατατακτήριο τεστ αντιλαμβάνεται ποιο επίπεδο γλωσσομάθειας έχουν κατακτήσει οι μαθητές του, τους κατατάσσει στο αντίστοιχο τμήμα και σχεδιάζει το αναλυτικό πρόγραμμα του επιπέδου τους.
Όταν οι μαθητές της ίδιας ηλικιακής τάξης δε βρίσκονται στο ίδιο γλωσσικό επίπεδο, μπορούμε να τους κατατάξουμε σε τμήμα αντίστοιχο του επιπέδου τους και στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο. Αν χρειασθεί να μετακινηθούν από τη Δ΄ στη Ε΄ τάξη Δημοτικού ή από την Α΄ στη Β΄ ή Γ΄ Γυμνασίου και υπάρχει αυτή η δυνατότητα στο σχολείο που εργαζόμαστε, μπορούμε να τους μετακινήσουμε, αφού ενημερώσουμε μαθητές και γονείς στην αρχή της σχολικής χρονιάς για τις αλλαγές του Νέου Σχολείου.
Εκτός από το ΕΠΣ-ΞΓ αναπτύχθηκε και ο Οδηγός του Εκπαιδευτικού, στον οποίο θα βρει κανείς όλο το θεωρητικό υπόβαθρο, στο οποίο βασίζεται το Μοντέλο Μάθηση Μέσω Σχεδιασμού και σενάρια για την ανάπτυξη ΑΠΣ από τον εκπαιδευτικό. Ο Οδηγός θα εμπλουτίζεται διαρκώς με σενάρια και διαγνωστικά τεστ, τα οποία θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε με κάποιες ίσως τροποποιήσεις για να ταιριάζουν με τις ιδιαιτερότητες των τάξεών μας.
Πώς θα γίνεται η ανάπτυξη του αναλυτικού προγράμματος με βάση το ΕΠΣ;
1. Χρονοοργάνωση του μαθήματος: Λαμβάνουμε υπόψη το χρόνο μελέτης που απαιτείται για κάθε επίπεδο επικοινωνιακής επάρκειας(Α1=115 ώρες περίπου, Α2=230, Β1=460, Β2=720, Γ1=1040, Γ2=1.680) και υπολογίζουμε τις διαθέσιμες διδακτικές ώρες ανά διδακτικό έτος.
2. Έχοντας προσδιορίσει με διαγνωστικό τεστ σε ποιο/α επίπεδο/α στοχεύουν ποιες τάξεις, επιλέγουμε τους αναλυτικούς δείκτες από το ΕΠΣ, στους οποίους θα εστιάσουμε στην κάθε σχολική χρονιά.
3. Με βάση τους δείκτες επιλέγουμε από το οργανόγραμμα της προβλεπόμενης γλωσσικής ύλης τα λειτουργικά και δομικά στοιχεία (επικοινωνιακούς στόχους, λεξιλόγιο, γραμματική, κειμενικούς τύπους) που μας χρειάζονται να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίσθηκαν.
4. Η ύλη οργανώνεται σε θεματικές κατηγορίες. Συνήθως επιλέγονται θέματα που είναι οικεία στα παιδιά από τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων. (Στο Γενικό Παράρτημα του Οδηγού βρίσκουμε θέματα που καλύπτονται από τα βιβλία του Δημοτικού και του Γυμνασίου στα άλλα μαθήματα που διδάσκονται στο σχολείο). Τα θέματα που θα επιλεγούν πρέπει να εξυπηρετούν τους στόχους που έχουμε προσδιορίσει.
5. Κατόπιν προστρέχουμε στα διαθέσιμα σχολικά εγχειρίδια για να βρούμε ποια ενότητα ή ποιες δραστηριότητες εξυπηρετούν τους διδακτικούς μας στόχους. Μας βοηθά το Παράρτημα 2 του ΕΠΣ. Αν δε βρούμε κατάλληλο υλικό, θα αναπτύξουμε τις δικές μας δραστηριότητες ή μπορούμε να επιλέξουμε από http://www.e-yliko.gr/resource/supportmaterial/suppEnglish.aspx?a=1
Πώς σχεδιάζουμε ή επιλέγουμε δραστηριότητες σύμφωνα με το Μοντέλο Μάθηση Μέσω Σχεδιασμού;
Tο Μοντέλο Learning By Design μας βοηθά να σχεδιάσουμε μαθησιακές ενότητες. Μία μαθησιακή ενότητα αποτελείται από δραστηριότητες. Κάθε δραστηριότητα περιγράφεται με βάση οκτώ γνωστικές διεργασίες που αντιπροσωπεύουν ένα φάσμα διαφορετικών τρόπων λήψης και παραγωγής της γνώσης. Αν συμπεριλάβουμε σε μια μαθησιακή ενότητα ποικιλία δραστηριοτήτων που προάγουν αυτές τις γνωστικές διεργασίες, δημιουργούμε ένα ποικιλόμορφο μαθησιακό περιβάλλον που μεταβάλλει/μετασχηματίζει τον κόσμο των μαθητών. Έτσι καταφέρουν να κατακτήσουν τη νέα γνώση. Οι γνωστικές διεργασίες είναι:
1. Βιώνοντας το γνωστό: επιλέγοντας δραστηριότητες που προάγουν αυτή τη γνωστική διεργασία βοηθάμε το μαθητή να αποκτήσει βιωματική εμπειρία της νέας γνώσης μέσω της παλιάς βασιζόμενος στην υπάρχουσα εμπειρία του.
2. Βιώνοντας το νέο: επιλέγουμε δραστηριότητες που εμβαπτίζουν το μαθητή σε νέες εμπειρίες.
3. Εννοιολογώντας με ονοματοποίηση: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να ομαδοποιήσει, να ταξινομήσει, να δώσει ορισμούς όρων.
4. Εννοιολογώντας με θεωρία: επιλέγουμε δραστηριότητες με τις οποίες οι μαθητές συνδέουν έννοιες μεταξύ τους για να καταφύγουν σε γενικεύσεις ή να χαρτογραφήσουν τις διασυνδέσεις μεταξύ των εννοιών (δημιουργία εννοιολογικού χάρτη).
5. Αναλύοντας λειτουργικά: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να κατανοήσει μέσα από την ανάλυση πώς λειτουργεί κάτι.
6. Αναλύοντας κριτικά: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να διερευνήσει κίνητρα, σκοπούς, ενδιαφέροντα.
7. Εφαρμόζοντας κατάλληλα: δραστηριότητες για την εφαρμογή των νέων γνώσεων σε πραγματικά ζητήματα και περιστάσεις επικοινωνίας.
8. Εφαρμόζοντας δημιουργικά: δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να μεταφέρει αυτό που έμαθε σε διαφορετικά περιβάλλοντα και καταστάσεις με καινοτόμο και δημιουργικό τρόπο.
Για όλα αυτά μπορούμε να βρούμε λεπτομέρειες και παραδείγματα στο Οδηγό του Εκπαιδευτικού.
Ο σχεδιασμός μαθημάτων βάσει του Μοντέλου Learning By Design μπορεί να γίνει είτε offline είτε online με την Πλατφόρμα που αναπτύχθηκε και μπορεί κανείς να τη βρεί στο http://cglearner.com.
Έχουν επιλεγεί 188 σχολικές μονάδες προκειμένου να αρχίσει η πιλοτική εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά με σκοπό να εντοπισθούν τα εμπόδια στην υλοποίηση των στόχων του Νέου Σχολείου και να προταθούν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Στόχος της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι να γενικευθεί η εφαρμογή των νέων ΠΣ κατά την επόμενη σχολική χρονιά. Μπορούμε, όμως, από τώρα να εργαζόμαστε έχοντας στόχο τα επίπεδα γλωσσομάθειας. Ήδη εδώ και τρία χρόνια συνάδελφοί μας στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης πέτυχαν να συνδέσουν τη διδασκαλία/ μάθηση της Αγγλικής Γλώσσας με το ΚΠΓ και να οδηγούν τα παιδιά της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού στην απόκτηση του Α1Α2 επιπέδων γλωσσομάθειας μόνο με τρεις ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και χωρίς να παρακολουθούν τα παιδιά μαθήματα σε Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Αυτό είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη διδασκαλία της Αγγλικής στο Δημόσιο Σχολείο.
Βασιλική Τσιτούρα
Πραγματοποιήθηκαν επιμορφωτικές ημερίδες με θέμα «Μάθηση μέσω Σχεδιασμού: μια προσέγγιση σχεδιασμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο Νέο Σχολείο» στη Φλώρινα, Καστοριά, Γρεβενά και Κοζάνη από τη σχολική σύμβουλο Αγγλικής Δυτικής Μακεδονίας, Βασιλική Τσιτούρα. Συνολικά παραβρέθηκαν και ενημερώθηκαν 192 εκπαιδευτικοί Αγγλικής.Παραθέτουμε ένα συνοπτικό feedback για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών που δεν παραβρέθηκαν στις συναντήσεις.
Αρχικά η σχολική σύμβουλος αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχολικό Πρόγραμμα Σπουδών,το οποίο περιλαμβάνει τις αρχές, στις οποίες βασίζεται η σχολική εκπαίδευση, τον τρόπο οργάνωσής της, το είδος των γνώσεων, δεξιοτήτων που θα κληθούν να αναπτύξουν οι μαθητές. Κατόπιν αναφέρθηκε στο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες και στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού, στα στάδια ανάπτυξης Αναλυτικών Προγραμμάτων και τέλος στο σχεδιασμό δραστηριοτήτων βάσει του Μοντέλου «Μάθηση μέσω Σχεδιασμού». Ταυτόχρονα πρόβαλε τις διαφάνειες που ετοίμασε η ομάδα των εμπειρογνωμόνων που ανέλαβαν το σχεδιασμό των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών και ειδικότερα του ΕΠΣ-ΞΓ.
Aναφέρθηκε στις διδακτικές προσεγγίσεις που προωθούνται στο Νέο Σχολείο, (διαθεματική προσέγγιση, σχέδια εργασίας, διδασκαλία σε ομάδες, διαφοροποιημένη παιδαγωγική, αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών). Αναφέρθηκε στα Διδακτικά - Μαθησιακά πεδία και αντικείμενα, στην Οργάνωση του σχολικού χρόνου, στους Μορφωτικούς Στόχους που είναι κοινοί για όλα τα διδακτικά αντικείμενα και είναι οι εξής:
Γνωρίζοντας και Κατανοώντας (με βάση τις εμπειρίες)
Διερευνώντας
Επικοινωνώντας
Συνδέοντας
Δηλαδή ο εκπαιδευτικός βοηθά το μαθητή όχι απλά να ακούει ή να ανακαλύπτει ο ίδιος τη νέα πληροφορία ( τις νέες έννοιες) αλλά και να την κατανοεί με βάση τις εμπειρίες του, να τη συσχετίζει, να δημιουργεί συνδέσεις, να διατυπώνει επιχειρήματα και εναλλακτικές προτάσεις, να επικοινωνεί τις σκέψεις κα τα συμπεράσματά του με διάφορους τρόπους, να αναστοχάζεται (να αποκτά μεταγνωστική ικανότητα) και να συνδέει τη νέα πληροφορία με τις ανάγκες της καθημερινής του ζωής.
Η βάση για το σχεδιασμό της διδασκαλίας δεν είναι πλέον το σχολικό εγχειρίδιο αλλά το Πρόγραμμα Σπουδών. Αυτό ισχύει για όλα τα μαθήματα κι όχι μόνο για την ξένη γλώσσα.
Ειδικότερα για όλες τις Ξένες Γλώσσες που διδάσκονται στο σχολείο έχει αναπτυχθεί το Ενιαίο Πρόγραμμα σπουδών (ΕΠΣ-ΞΓ) κι έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο http://digitalschool.minedu.gov.gr/ και http://rcel.enl.uoa.gr/xenesglosses.
Το ΕΠΣ-ΞΓ προδιαγράφει ΤΙ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ., ΠΟΙΑ ‘γνώση’ πρέπει να κατακτήσει κατά στάδια εκπαίδευσης. Είναι ενιαίο για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) και προσδιορίζει τους περιληπτικούς και αναλυτικούς δείκτες επικοινωνιακής επάρκειας, βάσει των οποίων μπορεί κανείς να κρίνει σε ποιο από τα έξι επίπεδα γλωσσομάθειας (σύμφωνα με την κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης) βρίσκεται ο μαθητής.
Στο παράρτημα 1 υπάρχει καταγραφή της προβλεπόμενης γλωσσικής ύλης (Λειτουργικά και Δομικά στοιχεία: επικοινωνιακοί στόχοι, λεξιλόγιο, γραμματική, κειμενικοί τύποι) κατά επίπεδα γλωσσομάθειας, ενώ στο παράρτημα 2 υπάρχει λεπτομερές οργανόγραμμα της ύλης των σχολικών εγχειριδίων. Όλα αυτά αποτελούν εργαλείο του εκπαιδευτικού προκειμένου:
- να αναπτύσσει το δικό του αναλυτικό πρόγραμμα (syllabus) και
-να οργανώνει το μάθημά του αξιοποιώντας το εκπαιδευτικό υλικό του σχολικού εγχειριδίου ή δημιουργώντας συμπληρωματικό.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η διδασκαλία της ξένης γλώσσας στο Νέο σχολείο δεν απευθύνεται σε ηλικιακές τάξεις αλλά σε επίπεδα γλωσσομάθειας. Συγκεκριμένα, ξεκινάμε στη Γ΄ Δημοτικού σχεδιάζοντας αναλυτικό πρόγραμμα για το επίπεδο Α1. Όταν κατακτηθεί από τους μαθητές το επίπεδο Α1 (αυτό θα το αντιληφθούμε με τη διαμορφωτική αξιολόγηση), σχεδιάζουμε το αναλυτικό πρόγραμμα επιπέδου Α2. Στόχος του Νέου Σχολείου είναι στο τέλος της ΣΤ΄ Δημοτικού να βρίσκονται οι μαθητές στο Α2 ή στο Β1-. Στο τέλος της Γ΄ Γυμνασίου στο Β2 ή Γ1- και στο Λύκειο Γ1/Γ2. Ο εκπαιδευτικός με διαγνωστικό/κατατακτήριο τεστ αντιλαμβάνεται ποιο επίπεδο γλωσσομάθειας έχουν κατακτήσει οι μαθητές του, τους κατατάσσει στο αντίστοιχο τμήμα και σχεδιάζει το αναλυτικό πρόγραμμα του επιπέδου τους.
Όταν οι μαθητές της ίδιας ηλικιακής τάξης δε βρίσκονται στο ίδιο γλωσσικό επίπεδο, μπορούμε να τους κατατάξουμε σε τμήμα αντίστοιχο του επιπέδου τους και στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο. Αν χρειασθεί να μετακινηθούν από τη Δ΄ στη Ε΄ τάξη Δημοτικού ή από την Α΄ στη Β΄ ή Γ΄ Γυμνασίου και υπάρχει αυτή η δυνατότητα στο σχολείο που εργαζόμαστε, μπορούμε να τους μετακινήσουμε, αφού ενημερώσουμε μαθητές και γονείς στην αρχή της σχολικής χρονιάς για τις αλλαγές του Νέου Σχολείου.
Εκτός από το ΕΠΣ-ΞΓ αναπτύχθηκε και ο Οδηγός του Εκπαιδευτικού, στον οποίο θα βρει κανείς όλο το θεωρητικό υπόβαθρο, στο οποίο βασίζεται το Μοντέλο Μάθηση Μέσω Σχεδιασμού και σενάρια για την ανάπτυξη ΑΠΣ από τον εκπαιδευτικό. Ο Οδηγός θα εμπλουτίζεται διαρκώς με σενάρια και διαγνωστικά τεστ, τα οποία θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε με κάποιες ίσως τροποποιήσεις για να ταιριάζουν με τις ιδιαιτερότητες των τάξεών μας.
Πώς θα γίνεται η ανάπτυξη του αναλυτικού προγράμματος με βάση το ΕΠΣ;
1. Χρονοοργάνωση του μαθήματος: Λαμβάνουμε υπόψη το χρόνο μελέτης που απαιτείται για κάθε επίπεδο επικοινωνιακής επάρκειας(Α1=115 ώρες περίπου, Α2=230, Β1=460, Β2=720, Γ1=1040, Γ2=1.680) και υπολογίζουμε τις διαθέσιμες διδακτικές ώρες ανά διδακτικό έτος.
2. Έχοντας προσδιορίσει με διαγνωστικό τεστ σε ποιο/α επίπεδο/α στοχεύουν ποιες τάξεις, επιλέγουμε τους αναλυτικούς δείκτες από το ΕΠΣ, στους οποίους θα εστιάσουμε στην κάθε σχολική χρονιά.
3. Με βάση τους δείκτες επιλέγουμε από το οργανόγραμμα της προβλεπόμενης γλωσσικής ύλης τα λειτουργικά και δομικά στοιχεία (επικοινωνιακούς στόχους, λεξιλόγιο, γραμματική, κειμενικούς τύπους) που μας χρειάζονται να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίσθηκαν.
4. Η ύλη οργανώνεται σε θεματικές κατηγορίες. Συνήθως επιλέγονται θέματα που είναι οικεία στα παιδιά από τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων. (Στο Γενικό Παράρτημα του Οδηγού βρίσκουμε θέματα που καλύπτονται από τα βιβλία του Δημοτικού και του Γυμνασίου στα άλλα μαθήματα που διδάσκονται στο σχολείο). Τα θέματα που θα επιλεγούν πρέπει να εξυπηρετούν τους στόχους που έχουμε προσδιορίσει.
5. Κατόπιν προστρέχουμε στα διαθέσιμα σχολικά εγχειρίδια για να βρούμε ποια ενότητα ή ποιες δραστηριότητες εξυπηρετούν τους διδακτικούς μας στόχους. Μας βοηθά το Παράρτημα 2 του ΕΠΣ. Αν δε βρούμε κατάλληλο υλικό, θα αναπτύξουμε τις δικές μας δραστηριότητες ή μπορούμε να επιλέξουμε από http://www.e-yliko.gr/resource/supportmaterial/suppEnglish.aspx?a=1
Πώς σχεδιάζουμε ή επιλέγουμε δραστηριότητες σύμφωνα με το Μοντέλο Μάθηση Μέσω Σχεδιασμού;
Tο Μοντέλο Learning By Design μας βοηθά να σχεδιάσουμε μαθησιακές ενότητες. Μία μαθησιακή ενότητα αποτελείται από δραστηριότητες. Κάθε δραστηριότητα περιγράφεται με βάση οκτώ γνωστικές διεργασίες που αντιπροσωπεύουν ένα φάσμα διαφορετικών τρόπων λήψης και παραγωγής της γνώσης. Αν συμπεριλάβουμε σε μια μαθησιακή ενότητα ποικιλία δραστηριοτήτων που προάγουν αυτές τις γνωστικές διεργασίες, δημιουργούμε ένα ποικιλόμορφο μαθησιακό περιβάλλον που μεταβάλλει/μετασχηματίζει τον κόσμο των μαθητών. Έτσι καταφέρουν να κατακτήσουν τη νέα γνώση. Οι γνωστικές διεργασίες είναι:
1. Βιώνοντας το γνωστό: επιλέγοντας δραστηριότητες που προάγουν αυτή τη γνωστική διεργασία βοηθάμε το μαθητή να αποκτήσει βιωματική εμπειρία της νέας γνώσης μέσω της παλιάς βασιζόμενος στην υπάρχουσα εμπειρία του.
2. Βιώνοντας το νέο: επιλέγουμε δραστηριότητες που εμβαπτίζουν το μαθητή σε νέες εμπειρίες.
3. Εννοιολογώντας με ονοματοποίηση: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να ομαδοποιήσει, να ταξινομήσει, να δώσει ορισμούς όρων.
4. Εννοιολογώντας με θεωρία: επιλέγουμε δραστηριότητες με τις οποίες οι μαθητές συνδέουν έννοιες μεταξύ τους για να καταφύγουν σε γενικεύσεις ή να χαρτογραφήσουν τις διασυνδέσεις μεταξύ των εννοιών (δημιουργία εννοιολογικού χάρτη).
5. Αναλύοντας λειτουργικά: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να κατανοήσει μέσα από την ανάλυση πώς λειτουργεί κάτι.
6. Αναλύοντας κριτικά: επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να διερευνήσει κίνητρα, σκοπούς, ενδιαφέροντα.
7. Εφαρμόζοντας κατάλληλα: δραστηριότητες για την εφαρμογή των νέων γνώσεων σε πραγματικά ζητήματα και περιστάσεις επικοινωνίας.
8. Εφαρμόζοντας δημιουργικά: δραστηριότητες που επιτρέπουν στο μαθητή να μεταφέρει αυτό που έμαθε σε διαφορετικά περιβάλλοντα και καταστάσεις με καινοτόμο και δημιουργικό τρόπο.
Για όλα αυτά μπορούμε να βρούμε λεπτομέρειες και παραδείγματα στο Οδηγό του Εκπαιδευτικού.
Ο σχεδιασμός μαθημάτων βάσει του Μοντέλου Learning By Design μπορεί να γίνει είτε offline είτε online με την Πλατφόρμα που αναπτύχθηκε και μπορεί κανείς να τη βρεί στο http://cglearner.com.
Έχουν επιλεγεί 188 σχολικές μονάδες προκειμένου να αρχίσει η πιλοτική εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά με σκοπό να εντοπισθούν τα εμπόδια στην υλοποίηση των στόχων του Νέου Σχολείου και να προταθούν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Στόχος της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι να γενικευθεί η εφαρμογή των νέων ΠΣ κατά την επόμενη σχολική χρονιά. Μπορούμε, όμως, από τώρα να εργαζόμαστε έχοντας στόχο τα επίπεδα γλωσσομάθειας. Ήδη εδώ και τρία χρόνια συνάδελφοί μας στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης πέτυχαν να συνδέσουν τη διδασκαλία/ μάθηση της Αγγλικής Γλώσσας με το ΚΠΓ και να οδηγούν τα παιδιά της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού στην απόκτηση του Α1Α2 επιπέδων γλωσσομάθειας μόνο με τρεις ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και χωρίς να παρακολουθούν τα παιδιά μαθήματα σε Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Αυτό είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη διδασκαλία της Αγγλικής στο Δημόσιο Σχολείο.
Σχολική Σύμβουλος
Καθηγητών Αγγλικής Φιλολογίας
Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης
